Astronomlar, James Webb Uzay Teleskobu (JWST) sayesinde, doğan bir yıldızın şekillenişini adım adım görüntülemeyi başardı. Son olarak, Boğa takımyıldızında yaklaşık 450 ışık yılı uzaklıkta yer alan HH30 protostarının büyüleyici görüntüsü elde edildi. İlk kez Hubble Uzay Teleskobu tarafından keşfedilen HH30, JWST’nin güçlü teknolojisiyle, daha önce görülmemiş detaylarla incelendi.
Bir yıldızın anatomisi
HH30, yoğun gaz ve toz diskiyle çevrili yeni doğan bir yıldızdan oluşan ve Herbig-Haro nesnesi olarak bilinen parlak bir nebula. Bu tür nebulalar, yeni yıldızlardan çıkan hızlı iyonize gaz jetlerinin, çevresindeki yıldızlararası maddeyle çarpışması sonucu meydana gelir. JWST'nin kızılötesi algılayıcıları, HH30'un yapısını incelemeye olanak tanıdı ve protostardan dışarı fırlayan gaz ve tozdan oluşan koni şeklindeki çıkış akışını, çok dar bir jet akımını net bir şekilde gözler önüne serdi.
Tarihi anlar kaydedildi
JWST, protostardaki toz taneciklerinin hareketlerini izleyerek, gaz ve toz akışlarının dinamiklerini ortaya çıkardı. ALMA teleskobu ise bu sistemdeki toz taneciklerinin farklı boyutlarda nasıl dağıldığını belirledi. Bu veriler, daha büyük toz taneciklerinin disk içinde hareket ederek ince bir tabaka oluşturduğunu ve bu sürecin gezegen oluşumunun kritik bir aşaması olduğunu gösterdi. Toz tanecikleri zamanla birleşerek, daha büyük kayaçları ve gezegenleri oluşturma yolunda önemli bir rol oynuyor.
Yapılan gözlemler ayrıca, HH30'un merkezinden çıkan dar ve hızlı bir jetin varlığını ortaya koydu. Bu jetin etrafında, geniş bir koni şeklinde gaz akışı bulunuyor. JWST ve diğer teleskoplar tarafından elde edilen bu veriler, yalnızca HH30'un doğumunu anlamakla kalmıyor, aynı zamanda güneş sistemi ve diğer gezegen sistemlerinin nasıl oluştuğuna dair kritik bilgiler sağlıyor. Bu gözlemler, yıldızlar ve gezegenlerin evrimine ışık tutuyor.