2023 yılında Türkiye’nin kişi başına Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) verilerine göre, Doğu ve Güneydoğu illerinde büyük bir yükseliş yaşandı. 2022-2023 arasındaki kıyaslamada, Türkiye ortalamasının %24 oranında arttığı GSYH, özellikle bu bölgelerde çok daha hızlı bir yükseliş gösterdi. Şırnak, %44'lük bir artışla bu alandaki en büyük oransal artışı elde ederek zirveye oturdu. Onu sırasıyla Ağrı (%41), Van (%40) ve Siirt (%40) takip etti.
2022-2023 kişi başına GSYH artış oranı en yüksek iller
Şırnak, kişi başına GSYH artışında %44 ile ilk sırada yer alırken, Ağrı (%41), Van ve Siirt (%40) gibi iller de sırasıyla büyük artışlar yaşadı. Diğer öne çıkan iller arasında Kars (%39), Malatya (%38), Adıyaman (%37) ve Bitlis (%36) yer aldı. Bu illerdeki büyük artışlar, özellikle geçmiş yıllarda düşük seviyelerde kalan kişi başına GSYH oranlarını yukarı çekerek bölgesel ekonomilerin güçlenmesine katkı sağladı.
Artvin, kişi başına GSYH'si düşen tek il oldu
2023 yılında Türkiye genelinde kişi başına GSYH’si azalan tek il ise Artvin oldu. Artvin’de %2’lik bir düşüş yaşandı. Diğer illere bakıldığında, en düşük artışı gösteren iller sırasıyla Zonguldak (%4), Uşak (%9), Kırıkkale (%11) ve Tekirdağ ile Bayburt (%12) oldu. Bu iller, ülke genelinin çok altında bir büyüme hızına sahipken, GSYH artış hızları son yıllarda pek çok bölgede olduğu gibi büyük oransal değişimlere sahne oldu.
İzmir geride kaldı
Büyük şehirlerde ise dikkat çeken gelişmeler yaşandı. Türkiye ortalamasının %24 olduğu 2023 yılı GSYH artışında, Ankara %34’lük artışla Türkiye genelinin oldukça üzerinde bir büyüme kaydetti. İstanbul ise %25 artışla, büyüme hızında Türkiye ortalamasına yakın bir değere sahip oldu. Öte yandan İzmir, %16’lık artış ile büyüme hızında oldukça düşük bir performans sergileyerek büyükşehirler arasında son sıralarda yer aldı.
Rakamsal artışta Ankara lider, İstanbul ikinci
GSYH rakamsal artışında ise en büyük artışı başkent Ankara yaşadı. Ankara, 2023’te kişi başına GSYH’sini 4 bin 736 dolar artırarak 18 bin 655 dolara çıkardı. İstanbul, 4 bin 392 dolarlık artışla 21 bin 741 dolara ulaşırken, Kocaeli 3 bin 716 dolarlık artışla üçüncü sırada yer aldı. Bu illeri, Antalya, Yalova ve Tunceli gibi iller izledi. Kocaeli, kişi başına gelirde 43 bin liraya ulaşarak, İstanbul ve Ankara’yı geride bırakmayı başardı.
En yüksek GSYH artışı Kayseri, Eskişehir ve Muğla'da
Kayseri, Eskişehir ve Muğla gibi gelişen iller de büyüme hızını yüksek tutarak dikkat çekti. Bu iller, Türkiye ortalamasının çok üstünde bir büyüme kaydettiler. Örneğin, Kayseri’de kişi başına GSYH %24 artarken, Muğla'da da %24 artış gözlendi. Eskişehir ise %24 oranında bir artış gösterdi.
TÜİK verilerine göre Türkiye genelinde kişi başına GSYH, 2022’ye göre 2023’te %24 oranında bir artış gösterdi ve 10 bin 659 dolardan 13 bin 243 dolara yükseldi. Bu artış, bölgesel eşitsizlikleri yansıtırken, özellikle doğu ve güneydoğu illerinde gözle görülür bir toparlanma ve gelişim gösterdi. Bu iller, Türkiye genelinin çok üzerinde artış oranları sergileyerek ekonomik dengelerin yeniden şekillenmesine zemin hazırladı.