23 Nisan 1920 tarihinde, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk ve cumhuriyeti, ulusal bağımsızlığı düşleyen cumhuriyetin kurucu kadrosu; ulusal egemenliği ayrıcalıklı bir zümreden alarak millete teslim etmişti.
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açıldığı tarih olan bu büyük bayram, milletin üzerinde başka bir güç bulunmadığını dünyaya haykırmıştı ve Milli Mücadele’nin fitilini ateşlemişti.
Amasya Genelgesi’nde yer alan, “Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır” sözleri ise, milli egemenliğe uzanan çetin yolun başlangıcıydı. O günden bugüne, Cumhuriyet'in temeli egemenliğin millette olmasıydı.
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın 105. yılında ise bu temelin tartışıldığı bir yıl olarak tarihe geçiyor.
Seçilmiş siyasetçilerin cezaevinde olduğu, hukuksal tartışmaların tırmandığı bu dönemde Ulusal Egemenlik atıflı bayram da buruk kutlanıyor.
23 NİSAN’A GİDEN YOLUN TAŞLARI NASIL DÖŞENDİ?
Osmanlı Devleti’nin, 1. Dünya Savaşı’ndan yenik ayrılmasının ardından memleketin dört bir yanı bilfiil işgal edildi. Ülkenin bağımsızlık meşalesi, Atatürk’ün 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a çıkmasıyla yakıldı.
Amasya, Erzurum ve Sivas kongreleriyle, “milletin bağımsızlığını yine milletin kurtaracağı” ortaya konulurken 28 Ocak 1920 tarihinde Mebusan Meclisi’nde yapılan gizli oturumda Misak-ı Milli Kabul edildi. Ancak 19 Mart’ta İstanbul’un işgal edilmesiyle Meclis feshedildi.
Bunun üzerine Atatürk, yayınladığı genelgeyle, Ankara’da olağanüstü yetkilerle donatılmış bir Meclis’in açılacağını duyurdu. Söz konusu genelgede, ''Ulusun bağımsızlığını ve devletin kurtarılmasını sağlayacak önlemleri düşünüp uygulamak üzere ulusça olağanüstü yetki verilecek bir Meclisin Ankara'da toplantıya çağrılması ve dağıtılmış olan mebuslardan Ankara'ya gelebileceklerin de bu Meclise katılmaları'' talep edildi.
Feshedilen Osmanlı Mebusan Meclisi’nden kaçarak Ankara'ya gelebilen 84 milletvekili de ilk Meclis’te yer aldı. Atatürk, 22 Nisan 1920'de Büyük Millet Meclisi'nin ''bütün sivil ve askeri makamların ve bütün ulusun emir alacağı en yüksek kat'' olacağını ilan etti.
23 Nisan 1920'de ise, ilk Meclis açıldı. Bağımsızlığın kazanılmasına ve Cumhuriyet’in ilanına giden süreçte, zor ve büyük kararlar alınarak büyük adımlar atılmasını sağlayacak TBMM, bu şekilde açılmış oldu.
TBMM'nin ilk Başkanı Mustafa Kemal Atatürk, 1 Mart 1920 tarihinde Meclisin 4. toplantı yılının açılışında, milli egemenliğin önemini şu şekilde anlattı:
Hep birlikte bakışlarımızı, vicdanımızın merkezi olan millete dikelim. Orada erdemin, vefa ve içten bağlılığın, yenileme arzusunun, egemenlik aşkının ve geleceğin sönmeyen ateşi yanmaktadır.
*Bu kutsal ateş, kendi içindeki bilgisizlik ve karanlığı yakacak ve bağımsızlığımızın önüne dikilecek olan bütün engelleri yıkacaktır.
*Efendiler, millet önünde, onun hak ettiği bağımsızlığın önünde, onun layık olduğu gelişme ve yenileme arzusu önünde, her kuvvet ancak milletin irade ve amaçlarına uymak şartıyla yaşayabilir.
*Milletin irade ve amaçlarına uymayanların talihi hüsrandır, çökmedir.
Mustafa Kemal Atatürk, 23 Nisan 1924 tarihinde bugünün bayram olarak kutlanmasına karar vermiş ve bu tarihten 5 yıl sonra 23 Nisan 1929’da Atatürk bu bayramı, dünya üzerindeki bütün çocuklara armağan etmiştir. 23 Nisan ilk defa 1929 yılında Çocuk Bayramı olarak da kutlanmaya başlanmıştır.