Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023 depremlerinin üzerinden iki yıl geçti. Ancak felaketin izleri hala silinmiş değil. Türkiye'nin 11 ilini etkileyen, büyük bir yıkıma ve can kaybına yol açan bu depremler, resmi verilere göre 53 bin 537 kişinin hayatını kaybetmesine, 518 bin binanın yıkılmasına ve 2 milyon insanın göç etmesine neden oldu. Felaketin ardından hayatta kalmayı başaran depremzedeler, halen konteyner kentlerde yaşam mücadelesi veriyor.
KAHRAMANMARAŞ’TAN HATAY’A KADAR 11 İL YIKILDI
6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler, Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerini etkileyerek büyük bir yıkıma yol açtı. İlk deprem sabah 04:17’de meydana gelirken, 13:24’te gerçekleşen ikinci sarsıntı can kaybı ve yıkımı daha da artırdı. Depremler, 107 bin 213 kişinin yaralanmasına, 518 bin binanın tamamen yıkılmasına yol açtı.
YARDIMLAR GEÇ ULAŞTI, BİNLERCE CAN KURTARILAMADI
Deprem sonrası, yardımlar zamanında ulaşmadı ve enkaz altındaki insanlar günlerce yardım bekledi. Depremzedeler, ilk başlarda soğuk havada yaşam mücadelesi verirken, birçok kişi enkaz altında hayatını kaybetti. Yardımların geç ulaşması ve iletişim problemleri nedeniyle binlerce insan, felaketin ilk günlerinde yaşamını yitirdi.
KONUT MÜJDESİ VERİLDİ, ANCAK GERÇEKLEŞMEDİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2023 yılında yaptığı açıklamada, 650 bin yeni konut yapmayı hedeflediklerini belirtmişti. Ancak iki yılın sonunda, depremzedelere vaat edilen konutların sayısına ulaşılmadı. Cumhurbaşkanlığı Kabinesi’nin 6 Şubat 2025’te yaptığı açıklamada, 201 bin 431 bağımsız birimin hak sahiplerine teslim edildiği ifade edilse de, henüz çok büyük bir kısmı konteyner kentlerde yaşamaya devam ediyor.
KONTEYNERLERDE YAŞAM, ALTYAPI SORUNLARI VE SOĞUKLA MÜCADELE
Deprem bölgesinde yaşayan birçok insan, iki yıldır konteynerlerde yaşam mücadelesi veriyor. Kış aylarının gelmesiyle birlikte konteynerler, yoğun yağışlar nedeniyle su altında kalıyor. Ayrıca, altyapı sorunları da hâlâ çözülmüş değil. Kanalizasyon taşması, sel suları ve hastalıklar gibi pek çok sorun, depremzedeleri zor durumda bırakıyor. Kışın soğuk nedeniyle ısınmakta zorlanan vatandaşlar, ateş yakmak zorunda kalıyor ancak bu da konteynerlerin yanmasına yol açabiliyor.
BİNALARIN ÇÜRÜK OLMASI FELAKETE YOL AÇTI
6 Şubat depremlerinde, binaların usulüne uygun yapılmadığı ve denetimlerin yetersiz olduğu bir kez daha ortaya çıktı. Deprem değil, ihmal edilen inşaatlar, hatalı yapılar ve denetimsizlik nedeniyle binlerce insan hayatını kaybetti. Yapılarının kolonları kesilen işyeri sahipleri ve malzeme çalan müteahhitler, felaketin başlıca sorumluları olarak yargı sürecine dahil oldu.
DEPREM DAVALARI: ADALET ARAYIŞI
Deprem sonrası açılan davalar, hala devam ediyor. Adalet Bakanlığı, 2 bin 31 soruşturma dosyası oluşturdu. Bu davalardan 1.397’si hakkında iddianame hazırlandı ve kamu davası açıldı. Bazı müteahhitler 8 ila 21 yıl arasında değişen hapis cezaları aldı, ancak tek bir müteahhit “olası kast” suçlamasıyla yargılandı ve ceza aldı. Yalnızca Adana Alpargün Apartmanı'nın müteahhidi Hasan Alpargün, 62 kez müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Ancak, birçok davada sanıklara iyi hal indirimi uygulandı ve bazı sanıklar beraat etti.
YARA SARILMADI, ZORLUKLAR DEVAM EDİYOR
Üzerinden iki yıl geçen bu büyük felakette, birçok kişi hala yaralarını saramıyor. Barınma, altyapı ve sağlık sorunlarıyla boğuşan depremzedeler, beklenen yardım ve vaatlerin gerisinde kaldılar. Depremde kaybedilen 53 bin 537 can, unutulmayacak. Tüm bu yaşananlar, sorumluların hala hesap vermemesi ve ihmalin bedelinin yeterince ödenmemesiyle, depremzedeler için hayatın bir daha eskisi gibi olamayacağını gösteriyor.