Özel ve yabancı bankaların, ilk evini alacaklara yönelik faiz indirimli kredi imkanında önemli bir gelişme yaşandı.
Bankalar yüzde 3 oranının altında faiz uyguladığı zaman ortalama yüzde 4,5 faizle, 1 milyon liralık kredide taksit ödemeleri 45,3 bin lira yerine 29 bin 400 liraya inmiş olacak.
Ülke genelinde pek çok konut olmasına rağmen barınma ihtiyacı artmış durumda. Artan enflasyon ve düşen alım gücü yüksek kredilerle, banka kredisiyle ev satın almayı; orta ve alt gelir grubundaki insanlar için imkansız hale getirdi.
Özetle, yüksek kredi faizleri ve krediye erişim zorluğu banka kredisiyle konut almayı zorlaştırıyor. Bu durum kiralıklara artan talep dalgasıyla fahiş kiralara neden oluyor ve ev sahibi kiracı anlaşmazlıklarını da artırdıkça artırıyor.
FAİZ ORANLARI DÜŞTÜ
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) bankaların sermaye yeterliliği hesaplamasında yaptığı düzenleme, konut kredisi faizlerinde önemli bir düşüşe yol açtı. Bu değişiklikle birlikte, bankalar, bireysel kredilere ve konut kredilerine uyguladıkları ek risk ağırlıklarını kaldırarak faiz oranlarını düşürdü.
Kamu bankalarından Ziraat Bankası, ilk evini alacaklara sunduğu konut kredisi faizini 5-10 yıl vadede yüzde 3,09'dan yüzde 2,79'a çekti. Bu adım, özel ve yabancı bankaların da faiz indirimi yapmasına zemin hazırladı.
ÖZEL VE YABANCI BANKALARDAN DA FAİZ İNDİRİMİ GELDİ
Şu anda sektörde, bazı özel bankalarda konut kredisi faizleri yüzde 2,89, yüzde 2,99, yabancı bankalarda ise yüzde 2,84 seviyelerine geriledi.
Konut kredisi faiz oranlarını yüzde 3'ün altına çeken banka sayısı 4'e yükseldi. Kamu bankası Ziraat Bankası'nın yanı sıra, iki özel banka ve bir yabancı banka da bu orana ulaştı. Sektördeki faiz oranları şu an yüzde 2,79 ile yüzde 6,99 arasında değişiyor.
BDDK düzenlemesi öncesinde, 120 ay vadede 1 milyon liralık bir kredinin faiz oranı ortalama yüzde 4,5 iken, aylık taksitler 45 bin 300 TL'ye çıkıyordu ancak yeni faiz oranlarıyla, yüzde 2,84 oranına çekilen kredi faizleriyle aynı tutar ve vadede aylık taksitler 29 bin 421 TL'ye düştü. Bu da yaklaşık 16 bin TL'lik bir tasarruf sağladı. Daha önce yüzde 4,5 ve 5,5 arasında değişen faiz oranları ile toplam geri ödeme 5,4 milyon TL ile 6,6 milyon TL'ye kadar çıkarken, yeni oranlarla bu miktar 3,5 milyon TL'ye geriliyor. Kredinin yıllık maliyeti de yüzde 70’ten yüzde 40’a kadar inmiş oldu.
KONUT KREDİLERİNE TALEP ARTTI
Bankacılık sektöründen alınan bilgilere göre, faiz oranlarındaki bu düşüş; konut kredilerine olan talebi artırmış durumda. Bir bankacı, "Önceleri yüksek faizler nedeniyle konut kredisi talebi çok düşüktü ancak kamu bankasının attığı adımla birlikte taleplerde büyük bir artış yaşandı" dedi. Bu gelişme, resmi verilere de yansıdı. BDDK'nın verilerine göre, 20 Eylül haftasında 462, 7 milyar TL olan konut kredisi bakiyesi, 1 Kasım haftasında 481,5 milyar TL'ye yükseldi. Bu artış, sadece 6 haftada 18,8 milyar TL'yi buldu.
KONUT SATIŞLARINDA DEĞİŞİM YAŞANDI
Konut kredilerine olan talep artarken, konut satışlarında da ilginç bir değişim yaşandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2013 yılında konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 40'lara kadar çıkarken, 2023 yılının eylül ayında bu oran yüzde 11,2'ye düştü. İpotekli satışların payındaki düşüş, nakit ve senetle yapılan satışların artmasını sağladı, özellikle firma bünyesindeki kampanyalarla senetli satışların toplam satışlar içindeki payı yüzde 90’ı buldu.
KREDİ TALEPLERİNE EN ÇOK YANITI KAMU BANKALARI VERDİ
Kredi taleplerinin büyük bir kısmı kamu bankaları tarafından karşılandı. Kamu bankaları, toplam 255,6 milyar TL'lik kredi sağlarken, özel bankalar 134,6 milyar TL, yabancı bankalar 88,4 milyar TL’lik kredi kullandırdı.