Greenpeace Türkiye, son beş yıldır Türkiye'nin Avrupa ülkelerinden plastik atık alan ülkeler arasında zirvede olduğunu açıkladı. Çevre kirliliği ve sağlık riski oluşturduğuna dikkat çeken Greenpeace, 25 Kasım - 1 Aralık tarihleri arasında gerçekleşen Küresel Plastik Anlaşması (KPA) öncesinde "Avrupa'dan Türkiye'ye plastik atık gönderimi son bulsun" çağrısında bulunmuştu.
Greenpeace Türkiye'nin sosyal medya hesabında paylaşılan gönderide Avrupalı aktivistler kendi ülkelerinden Türkiye'ye ihraç edilen çöp miktarını paylaşıp, "Türkiye Avrupa'nın çöplüğü olmasın. Avrupa'dan Türkiye'ye çöp transferi artık dursun." mesajını verdi. Avrupalı aktivistlerin paylaştığı veriler Türkiye'de çöp ihracı, bu atıkların geri dönüşümü, doğa ve insan sağlığı açısından daha önce de limitleri ne derece zorladığı hakkında tartışmalara sebep olmuş muhalefet partileri tarafından sık sık meclise taşınmıştı.
Çin plastik atık ithalini yasaklayınca Türkiye yerini aldı
Ocak 2018’de Çin’in plastik atık ithalatını yasaklamasının ardından Türkiye, bu atıkların yöneldiği başlıca ülke haline geldi. 2023 yılında sadece Avrupa Birliği ülkelerinden ve İngiltere’den Türkiye’ye gönderilen plastik atık miktarı 456 bin 507 ton olarak kaydedildi. Bu, günde tam 125 çöp kamyonu dolusu plastik atığa denk geliyor.
CHP defalarca soru önergesi vermişti
CHP Isparta Milletvekili Hikmet Yalım Halıcı, Avrupa Birliği üyelerinden çıkan yaklaşık 33 milyon tonluk atığın 14.7 milyon tonunun Türkiye’ye gönderildiğini belirterek Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yanıtlanması için soru önergesi vermişti.
CHP Doğa Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Ankara Milletvekili Semra Dinçer de plastik çöp ithalatı konusunu TBMM gündemine taşımış Çevre, İklim ve Şehircilik Bakanlığı tarafından cevaplanması istemiyle soru önergesi sunmuştu.
CHP Mersin Milletvekili Alpay Antmen Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'a "Türkiye ne kadar atık malzeme ve çöp almıştır? Bu atık ve çöplerin ağırlıkları ve malzemesi nedir? Alınan ülkeler hangileridir?" diye sormuş önergesini sunmuştu.
"Avrupa'nın çöplüğü haline gelecek"
Greenpeace Türkiye "Türkiye, son beş yıldır Avrupa’nın plastik çöplüğü haline geldi ve bu yükü daha fazla taşıyamaz" diyerek, Küresel Plastik Anlaşması’nın plastik atık ticaretini sonlandırması gerektiğini vurguladı. Greenpeace Türkiye’nin derlediği verilere göre, Türkiye’ye yapılan plastik atık ithalatı 2004 yılından bu yana 196 kat arttı. 2019’da 582 bin ton olan plastik atık miktarı, 2023’te 456 bin ton ile zirveye ulaşmış durumda. İngiltere, Türkiye’ye en fazla plastik atık gönderen ülke olarak öne çıkarken, Almanya, Belçika, Hollanda ve İtalya da Türkiye’yi plastik atıklarını gönderecek ülkeler arasında yer alıyor. Greenpeace, bu durumu "çöp sömürgeciliği" olarak tanımlayarak, gelişmiş ülkelerin plastik atıklarını Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere göndererek sorumluluklarını yerine getirmemelerini eleştirdi.
Kanserojen maddeler toprak ve suya çoktan karıştı
Greenpeace’in 2019 yılında Adana’da yaptığı araştırmalar, plastik atık ithalatının Türkiye’deki çevre ve insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini ortaya koymuştu. Yapılan araştırmada, Adana’daki toprak, su ve nehir çamuru örneklerinde, kanserojen olduğu bilinen dioksin ve furanlar gibi zararlı maddeler tespit edilmişti.
"Küresel Plastik Anlaşması İle plastik atık ticaretine son verilsin"
Greenpeace, Küresel Plastik Anlaşması’ndan güçlü bir sonuç beklediklerini ve Türkiye’nin plastik atık ithalatını durduracak bir adım atılmasını talep ediyor.