ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Gazze'de ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması anlaşması için son çabalarını göstermek üzere İsrail'e geldi.
Savaşın Ekim ayında başlamasından bu yana bölgeye yaptığı dokuzuncu ziyaret, ABD'nin iki taraf arasında uzun süredir var olan anlaşmazlıkları gidermeyi amaçlayan değiştirilmiş bir öneriyi sunmasının ardından geldi.
ABD, geçen hafta Doha'da görüşmelerin yeniden başlamasının ardından anlaşma konusunda iyimserliğini dile getirdi ancak Hamas, ilerleme önerilerinin "illüzyon" olduğunu söylüyor.
Hamas'ın ısrar ettiği gibi İsrail askerlerinin Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesinin gerekip gerekmediği konusunun da görüş ayrılıkları arasında olduğu söyleniyor.
Blinken, pazartesi günü yapılacak görüşmede İsrail liderine baskı yapmaya çalışacak ve son tavizleri koparmak için daha fazla girişimde bulunmamanın ve bir anlaşmaya varmanın zamanı geldiğini söyleyecek.
Buraya gelirken üst düzey bir ABD yetkilisi "kritik an" ve "dönüm noktası" gibi ifadeler kullanıyordu.
Amerikalılar bunu en geç önümüzdeki hafta içinde bitiş çizgisine ulaştırabileceklerini umuyorlar ancak bu düzeydeki iyimserlik ne İsrail yönetimi ne de Hamas tarafından paylaşılmıyor.
Her biri diğerini inatçı bir alaycılıkla ve bir anlaşmayı engellemekle suçluyor.
Hamas, pazar günü yaptığı açıklamada, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu "anlaşmanın önüne engeller koymakla" ve "savaşı uzatmak" amacıyla "yeni şartlar ve talepler ortaya koymakla" suçladı.
Arabulucuların çabalarını engellemek ve "bir anlaşmayı engellemek"ten "tamamen sorumlu" olduğunu da sözlerine ekledi.
Hamas'tan bir kaynak daha önce Suudi medyasına yaptığı açıklamada, tekliflerin İsrail Savunma Kuvvetleri'nin, Gazze'nin Mısır ile olan güney sınırındaki dar bir şerit olan Philadelphi Koridoru boyunca azaltılmış bir varlık sürdürmesini içerdiğini söylemişti.
Ancak Times of Israel'e konuşan İsrail kaynakları, sınır boyunca uygulanacak diğer prosedürlerin, anlaşmanın ilk aşamasında İsrail'in bölgeden çekilmesini telafi edebileceğini söyledi.
İsrail ordusu, 7 Ekim'de İsrail'in güneyinde gerçekleşen ve yaklaşık 1.200 kişinin hayatını kaybettiği, 251 kişinin rehin alındığı benzeri görülmemiş saldırının ardından Hamas'ı yok etmek için Gazze'de operasyon başlattı.
Hamas'ın kontrolündeki Gazze Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre, o tarihten bu yana Gazze'de 40 binden fazla kişi öldürüldü.
Kasım ayında varılan ateşkes anlaşmasıyla Hamas, bir haftalık ateşkes ve İsrail hapishanelerindeki yaklaşık 240 Filistinli tutuklunun serbest bırakılması karşılığında rehinelerden 105'ini serbest bıraktı. İsrail, 111 rehinenin hala tutulduğunu ve bunlardan 39'unun öldüğünün varsayıldığını söylüyor.
ABD Başkanı Joe Biden, bu hafta başında yaptığı açıklamada, "Anlaşmaya her zamankinden daha yakınız" dedi ancak aylardır süren ara ara görüşmelerde dile getirilen iyimserliğin asılsız olduğu ortaya çıktı.
Netanyahu, pazar günü düzenlenen kabine toplantısında, rehinelerin geri verilmesini sağlamak için karmaşık müzakerelerin yürütüldüğünü ancak İsrail'in güvenliği için bazı ilkelerin gözetilmesi gerektiğini söyledi.
"Esnek olabileceğimiz şeyler var ve esnek olamayacağımız şeyler var ve bunlarda ısrar ediyoruz. İkisi arasındaki farkı nasıl ayırt edeceğimizi çok iyi biliyoruz" dedi.
Hamas'ı müzakerelerde "inatçı" olmakla suçlayan Kalın, örgüte daha fazla baskı uygulanması çağrısında bulundu.
Üst düzey bir Hamas yetkilisi cumartesi günü BBC'ye yaptığı açıklamada, "Arabuluculardan aldığımız bilgiler çok hayal kırıklığı yarattı. Hiçbir ilerleme kaydedilmedi."
Kamuoyuna yönelik meydan okuma açıklamalarının esasen bir pazarlık taktiği olması mümkün - ancak burada o kadar önemli bir düşmanlık ve güvensizlik var ki, bir hafta bir atılım için oldukça iyimser görünüyor ve ABD baskısının arka planında Washington'ın seçim politikalarının zamanlaması da var. Bir anlaşma için geri sayım saatinin Amerikalılar için bu anlaşmadaki iki taraf için olduğundan biraz daha hızlı ilerlediği hissediliyor.
ABD Başkanı Biden'ın İsrail'in 27 Mayıs tarihli önerisine dayanarak hazırladığı orijinal anlaşma üç aşamadan oluşacaktı:
- Bunlardan ilki, altı hafta sürecek "tam ve eksiksiz bir ateşkes", İsrail güçlerinin Gazze'nin tüm yerleşim yerlerinden çekilmesi ve rehinelerin bir kısmının (kadınlar, yaşlılar, hasta ve yaralılar dahil) İsrail'de tutulan Filistinli esirlerle takas edilmesini içeriyor.
- İkinci aşamada ise tüm diğer yaşayan rehinelerin serbest bırakılması ve "düşmanlıkların kalıcı olarak sona erdirilmesi" yer alacak.
- Üçüncüsü ise Gazze için büyük çaplı bir yeniden yapılanma planının başlatılması ve hayatını kaybeden rehinelerin kalıntılarının teslim edilmesi olacak.
Bu arada, Hamas'a bağlı Gazze Sağlık Bakanlığı, İsrail'in pazar günü düzenlediği hava saldırılarında altısı çocuk en az 21 kişinin öldüğünü bildirdi.
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), Pazar günü yaptığı açıklamada, son haftalarda yoğun çatışmaların yaşandığı Gazze'nin güneyindeki Han Yunus kentinden İsrail'e yönelik saldırılarda kullanılan roketatarların imha edildiğini ve 20 Filistinlinin öldürüldüğünü bildirdi.