Beşar Esad'ın devrilmesi sonrası iç savaş nedeniyle ülkelerini terk eden milyonlarca Suriyeli için kritik bir dönem başladı.
Sığınmacı ya da mülteci statüsünü Esad rejimine dayandıran Suriyeliler için bu gerekçe ortadan kalktı.
Çok sayıda Suriyeli barındıran ülkelerde zaten bir süredir artan rahatsızlık, yeni durum nedeniyle zirveye çıktı ve "Artık ülkelerine dönsünler" baskısı arttı.
Avrupa'da en çok Suriyeli barındıran Almanya, Avusturya ve Yunanistan'ın ardından İngiltere, İsveç, Finlandiya, Danimarka, Norveç ve Hollanda da Suriye vatandaşlarının iltica başvurularının askıya alındığını duyurdu.
Avusturya bir adım daha attı; Suriyeli göçmenleri sınır dışı etmeyi planladığını açıkladı.
İşte ülkelerin yeni kararları:
TÜRKİYE
Türkiye en çok Suriyeli barındıran ülke. Geri Dönüş Anlaşması nedeniyle 2013'ten beri güney sınırından giren Suriyelilerin Avrupa'ya geçişini engelliyor. Yani bir anlamda tampon ülke görevi görüyor.
İçişleri Bakanı Yerlikaya, bugün (10 Aralık) yaptığı açıklamada gitmek için başvuran Suriyelilerin sayısının 2 katına çıktığını söyledi. "Günlük 300-350 civarında dönüş vardı. Bugün bir hareketlilik başladı. Bu sayı 1,5-2 katına çıktı" dedi.
Türkiye Suriyelilerin ülkelerine dönüşlerdeki yoğunluğu azaltmak için Hatay'da 11 senedir kapalı olan Türkiye-Suriye sınırındaki Yayladağı Hudut Kapısı'nı da yeniden açtı.
Ancak Ankara, Suriyelilerin dönüşü için henüz bir karar almış değil. Aksine iktidar temsilcileri "Gönüllü, güvenli ve onurlu dönüş" vurguları yapıyor.
ALMANYA
Almanya Göç ve Mülteciler Federal Ofisi (BAMF), Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın devrilmesinin ardından Suriyelilerin tüm sığınma başvurularını askıya aldı. Ayrıca Hristiyan Birlik Partileri ülkelerine dönmek isteyen Suriyelilere 1000 Euro ödeme yapılmasını teklif etti.
AVUSTURYA
Yaklaşık 100 bin Suriyeli göçmenin bulunduğu Avusturya’da İçişleri Bakanı Gerhard Karner, Suriyeli göçmenlerin sınır dışı edilmesi için hazırlık yapıldığını duyurdu. Karner, “Suriye’ye düzenli bir geri dönüş ve sınır dışı programı hazırlanması için bakanlığa talimat verdim” diyerek, sürece ilişkin detay vermedi.
İNGİLTERE
İngiltere İçişleri Bakanlığı Suriyelilerin iltica başvuruları ile ilgili kararların durdurulduğunu açıkladı. Duyuruda “İçişleri Bakanlığı, mevcut durumu değerlendirmekle birlikte Suriyelilerin iltica başvurularına ilişkin kararları durdurmuştur” ifadelerine yer verildi.
YUNANİSTAN
Yunanistan, iltica başvurularını dondurma kararı almaya hazırlanıyor. Konuya ilişkin nihai kararın, cuma düzenlenecek Hükümet Dış Politika ve Güvenlik Konseyi toplantısında alınması ve ardından resmi açıklamanın yapılması öngörülüyor. Kararın, Yunanistan'a bundan sonra gelmeyi planlayan Suriyeliler için caydırıcı olması amaçlanıyor.
FİNLANDİYA
Finlandiya Göç Hizmetleri, Suriyelilerden iltica başvurusunun alınmaya devam edileceğini fakat bu başvuruların işleme alınmayacağını duyurdu. Açıklamada “Suriyelilerin iltica başvuruları konusunda karar alma sürecini askıya aldık” dedi ve Suriye’deki durumun büyük ölçüde değiştiğini vurguladı.
İSVEÇ
İsveç Göçmenlik Ajansı, Suriyelilerin iltica başvurularını askıya aldığını açıkladı. “Mevcut durum göz önünde bulundurulduğunda, halihazırda korunmaya ihtiyaç duyma gerekçelerini değerlendirmek mümkün değil” denildi.
DANİMARKA
Danimarka Mülteci Ajansı Suriyelilerin başvurularını askıya alma kararı aldı. “Danimarka Mülteci Başvuru Kurulu, Suriye’deki gelişmeleri yakından takip etmektedir ve komite, durumun ve gelişmelerin ilgili kararlara etkilerini 16 Ocak 2025’te yapılacak olan bir sonraki olağan toplantıda ele alacaktır” denildi.
NORVEÇ
Norveç Göçmenlik Müdürlüğü (UDI), ülkedeki belirsizlik sebebiyle Suriyelilerin başvurularını geçici olarak askıya aldığını duyurdu. Açıklamada, karara gerekçe olarak Suriye’deki son gelişmelerin ardından ülkedeki durumun belirsiz olması gösterildi.
HOLLANDA
Hollanda İltica ve Göç Bakanı “Son günlerde Suriye’deki gelişmeler art arda hızla yaşandı. Bu nedenle Suriye’den gelenlerin iltica başvurularını geçici olarak dondurma kararı aldım” ifadelerini kullandı.
FRANSA
Fransa İçişleri Bakanlığı, Suriyelilerden iltica başvurularını dondurma hazırlığında olduklarını açıkladı. Hükümet kaynakları, kararın kısa süre içinde alınacağını ve Almanya’nın izlediği yaklaşımla benzerlik göstereceğini belirtti.