Daron Acemoğlu: Erken emeklilik Türkiye için problem

Nobel Ekonomi Ödülü sahibi MIT Profesörü Daron Acemoğlu, Türkiye Kurumsal Yatırımcılar Derneği’nin (TKYD) düzenlediği zirvede konuştu.

“21. Yüzyıl hepimizin bildiği gibi çok çalkantılı başladı. Çalkantılı devam ediyor. Birçok belirsizlikler var. Umudumuz bu belirsizlikler bir açıdan azalacak, daha açık bir yol ortaya çıkacak idiyse şu ana kadar böyle bir şey görmedik. Bu belirsizlikler tüm dünyayı etkiliyor ama Türkiye’yi de çok etkileyecekler." diyen Acemoğlu şöyle devam etti:

Atatürk politikalarını eleştiren Prof. Daron Acemoğlu'na tepki yağdı

"DÜNYA MERSİNE TÜRKİYE TERSİNE"

“Türkiye diğer ülkelerden bile daha genç ve genç nüfusu her zaman 20. yüzyıl boyunca Türkiye’nin potansiyelini arttıran, dinamiğini arttıran bir güçtü. Ama Türkiye’nin buradaki yaşlanma hızına bakarsanız Çin kadar olmasa da neredeyse Japonya’nın hızı kadar artıyor. Yani bu çok hızlı bir değişim Türkiye için. Bu değişim neler getirecek bunu anlamak lazım. Ama bu değişimin ötesinde Türkiye’de aslında demografik riskler daha da fazla. Çünkü aynı anda yaşlanan bir nüfusla beraber Türkiye’de erken emeklilik problemi de çok hızlı bir şekilde artmaya başlıyor. Yani Türkiye’de aktif sigortalı yani çalışan, pasif sigortalılara göre çok azalmaya başladı özellikle son 5-6 sene içinde. Çünkü insanlar erken bir şekilde emekliliğe ayrılıyorlar. Bu demografik değişimle tabii ki insanların daha uzun çalışmaları, daha uzun çalışma ya da çalışma hayatlarını daha doğru kullanmaları önemli bir hâle gelecek. Türkiye’de buna ters giden bir akım da var.”

Daron Acemoğlu, Donald Trump’ın zaferinden endişeli, aşırı sağa kayan Avrupa memnun

‘VERİMLİLİK ARTMADIĞI İÇİN BÜYÜMENİN KALİTESİ DÜŞÜK’

“Türkiye değişimlere hazır mı ve istikrara ulaşabilir mi?” diye soran Acemoğlu, sunumunda şunları anlattı:

“Şimdi Türkiye’nin son 30 senelik iktisat tarihine bakarsanız ortaya çıkan tablo çok belirsiz. Bu belirsizlik tabii ki şirketler için iyi değil. Bu belirsizlik yatırım için iyi değil. Bu belirsizlik teknoloji için iyi değil. Aynı zamanda bu belirsizlikle beraber teknoloji problemi, verimlilik problemi de görebilirsiniz. 1989’dan 2001’e kadar Türkiye’deki toplam faktör verimliliği artışı sıfır.

Türkiye’de ne yazık ki, 1990’lar kaybedilmiş bir dönem ve burada toplam faktörde bir iyileşme yok. 2007’nin başında değişik bir tablo ortaya çıkıyor. Aynı Amerika’nın çok hızlı büyüdüğü, bir 10 senelik gördüğümüz gibi yüzde 3’ün üstünde, hatta yüzde 5’e yakın bir toplam faktör verimliliği var. Bu dönemde hatırlarsanız yabancı sermaye çok hızlı geldi. Kurumsal reformlar ekonominin durumunu düzeltti. Özellikle enflasyon kontrol altına alındı. Yolsuzlukta kontrol, yolsuzluğun kontrol altına alınması konusunda önemli adımlar atıldı. Ama ne yazık ki bu dönem sona eriyor ve 2006’dan şu ana kadarki zaman diliminde de yine yüzde 0 bir büyüme. Yani Türkiye düşük kaliteli büyüme gösteriyor, burada verimliliği artıramadığı için.”

2024 Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görülen Daron Acemoğlu'a dair her şey