Muz Cumhuriyeti teriminin kökeni: United Fruit Company'nin hikayesi
1871’de Kosta Rika’da demiryolu projeleri için kurulan şirket, 1899’da çalışanlarına en ucuz gıda maddelerini sağlamak amacıyla United Fruit adını aldı. Muz Cumhuriyeti sıfatını tanımlayan her şey aslında united fruit company isimli şirketin demokrasisi zayıf Amerika Birleşik Devletleri'nin güneyindeki ülkeler üstünde ekonomik olarak kurduğu tahakkümün hükümet devirmeye kadar giden bir yola uzanıyor.
1871 yılında Kosta Rika'da demiryolu projesi için doğan şirket 1899 yılında projelerde çalışacak işçilere en ucuz ne yedirebiliriz? beyin fırtınasından sonra united fruit olarak vücut buldu.
20. yüzyıla gelindiğinde, şirket Orta Amerika, Karayipler, Kolombiya ve Ekvador’da geniş çiftlikler edindi, kısa sürede Guatemala’nın posta hizmetlerini bile yönetir hale geldi. 1930’larda, yaklaşık 215 milyon dolarlık bir sermaye ile Orta Amerika'nın en büyük şirketi konumuna ulaşan United Fruit, hükümet yetkililerine rüşvet verme, işçileri sömürme ve vergi ödememe gibi eylemleriyle eleştirdi. Aynı zamanda ABD’nin Güney Amerika’daki dış istihbarat unsuru olarak görüldü.
1954’te, halk tarafından seçilen Albay Jacobo Arbenz Guzman hükümeti, ABD destekli Albay Carlos Castillo Armas tarafından devrildi. Bu olay, Guatemala’daki darbenin kübada beklenmedik sonuçlar doğurmasına neden oldu. 1959’da Fidel Castro yönetimi altında Cuba, United Fruit’ı ulusallaştırarak işletmelere el koydu. Castro, ABD’ye “Küba, Guatemala olmayacak!” diyerek uyarıda bulundu ancak 1961’de gerçekleşen Domuzlar Körfezi çıkarması başarısız oldu.
UNITED FRUIT COMPANY CHIQUITA MUZUYLA BAĞLANTILI
United Fruit Company, herkesin bildiği Chiquita muzuyla da yakından bağlantılı. 1970’lerde mali krizler sırasında Eli Black’in AMK ile birleşerek United Brands adını alması, ardından 1984’te Carl Lindner tarafından Chiquita Brands International’a dönüşmesi, şirketin şöhretini artırmış ve ülkemizde "çikita muz" olarak anılmasını sağlamıştır.
