Gıda ambalajlarında yanıltıcı ifadeler tarihe karışıyor
Türkiye’de gıda ürünlerinin ambalajlarında yanıltıcı ifade ve görsellere karşı yapılan düzenlemelere bir yenisi ekleniyor. Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği Kılavuzu ile marketlerde satılan ürünlerin etiketlerinde kullanılan yanıltıcı unsurların önüne geçilmesi amaçlanıyor. Ancak bu düzenleme, ilk kez 2022'de gündeme gelmiş ve 31 Aralık 2023 tarihinden itibaren geçerli olması beklenen bazı kısıtlamalar getirilmişti.
Süt, yayık, kova, güğüm gibi görseller olmayacak
Vegan-vejetaryen gıdalarda yeni dönem: Yanıltıcı "lezzet" ifadeleri yasaklandı
Yeni düzenlemeyle birlikte, gıda işletmeleri artık etiketlerinde tereyağını çağrıştıracak süt, yayık, kova, güğüm gibi görselleri kullanamayacak. Özellikle margarin gibi ürünlerde, tereyağını imaj olarak taklit etmek amacıyla bu görsellerin kullanılması yasaklanacak. Zeytinyağı dışında hiçbir bitkisel yağ, zeytin ya da zeytin ağacı görseli ile desteklenemeyecek. Ayrıca, "zeytinyağı tadında" veya "zeytinyağı lezzetinde" gibi ifadeler de etikette yer almayacak.
"Yüzde 100, köy, ev yapımı"
"Türkiye, güvensiz gıdada Avrupa birincisi"
Etiketlerdeki yanıltıcı ifadeler konusunda bir diğer önemli düzenleme, endüstriyel üretimle yapılan gıda ürünlerinde yer alacak olan “ev yapımı” ifadesine ilişkin. Artık “ev yapımı” ibaresi, endüstriyel ölçekli üretim yapan firmalar tarafından kullanılmayacak. Ayrıca, süt ve süt ürünleri etiketlerinde “köy”, “ev”, “geleneksel”, “çiftlik”, “yüzde 100” gibi ifadeler de yasaklanacak. Bu ifadeler, ürünün kökeni veya üretim şekli konusunda tüketiciyi yanıltıcı bir etki yaratabileceği için artık etiketlerde yer almayacak.
Gıda işletmeleri, 2022 yılında yayımlanan ve 2023 yılı sonrasında geçerli olması beklenen bu yeni düzenlemelere, 31 Aralık 2026 tarihine kadar uyum sağlamak zorunda olacak. Bu tarihten sonra, kurallara uymayan ürünlerin piyasada satılması yasaklanacak.
Uygulama 1 yıl ertelenmişti
Ancak bu düzenlemeye yönelik eleştiriler de var. Zira, 2022'de de benzer bir karar alınmış ve etiketlerdeki yanıltıcı ifadelerin 31 Aralık 2023'ten sonra yasaklanacağı açıklanmıştı. Ancak, uygulama bir yıl ertelenmiş ve yeni tarih olan 2026'ya kadar firmalar uyum sağlamaya çalışacak.
Gıda sektöründe yapılan bu tür düzenlemeler, tüketicilerin yanıltıcı etiketlerden korunmasını amaçlasa da, her geçen yıl daha da karmaşık hale gelen gıda pazarında firmaların buna uyum sağlama süreçleri de dikkatle izlenecek.
